गोठणगाव धान खरेदी घोटाळा: ९४५ क्विंटल अतिरिक्त धान घेऊनही ६४५ क्विंटल कमतरता; मोठ्या अनियमिततेचा संशय
कुरखेडा, दि. १८ एप्रिल : आदिवासी विविध कार्यकारी सहकारी संस्था, गोठणगाव येथील खरीप पणन हंगाम २०२४-२०२५ मधील धान खरेदी प्रक्रियेत गंभीर अनियमितता आणि संभाव्य घोटाळ्याचा संशय निर्माण झाला आहे. महाराष्ट्र राज्य सहकारी आदिवासी विकास महामंडळ, गडचिरोलीच्या तपासणी पथकाने ६४५.१५ क्विंटल धान कमी आढळल्याचे नोंदवले असताना, नवीन माहितीनुसार, शेतकऱ्यांकडून घटीचे कारण देत प्रति क्विंटलमागे ५ किलो अतिरिक्त धान घेतले गेले होते. या अतिरिक्त धानाची मात्रा सुमारे ९४५ क्विंटल इतकी आहे. तरीही धान साठ्यात कमतरता आढळल्याने मोठ्या प्रमाणात अनियमितता आणि आर्थिक गैरव्यवहाराचा संशय बळावला आहे.
महामंडळाने शासन निर्णय (खरेदी-११२४/प्र.क्र.१६०/ना.पू.२९, दि. १४.१०.२०२४) आणि करारनाम्याच्या अटींनुसार धान खरेदी केंद्रांची तपासणी केली. गोठणगाव केंद्राला १९ मार्च २०२५ रोजी भेट दिली असता, धान साठ्यात प्रथमदर्शनी तफावत आढळली. विशेष तपासणी पथकाने १५ एप्रिल २०२५ रोजी सादर केलेल्या अहवालात खरेदी केलेल्या धानापैकी ६४५.१५ क्विंटल कमी असल्याचे, ८१२ बारदाने जास्त आढळल्याचे, आणि शासकीय नियमांचे उल्लंघन झाल्याचे नमूद केले. यामुळे २५,०५,८६५.८२ रुपये आर्थिक नुकसान झाल्याचा प्राथमिक अंदाज आहे.
नवीन माहितीनुसार, संस्थेने शेतकऱ्यांकडून घटीचे कारण (म्हणजे धानातील आर्द्रता किंवा अशुद्धता) दाखवत प्रति क्विंटलमागे ५ किलो अतिरिक्त धान घेतले होते. या पद्धतीने सुमारे ९४५ क्विंटल अतिरिक्त धान गोळा झाले. तरीही साठ्यात ६४५.१५ क्विंटल धान कमी आढळल्याने या अतिरिक्त धानाचा हिशेब कुठे लागला, असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे. तपासणी पथकाने नोंदवले की, बारदान्यांचे सरासरी वजन ४०.६ किलो असणे अपेक्षित असताना, प्रत्यक्षात २९ किलो आढळले, तर काही बारदाने ४१ ते ४७ किलो वजनाची होती. यामुळे धानाच्या व्यवस्थापनात गंभीर त्रुटी आणि संभाव्य गैरप्रकारांचा संशय वाढला आहे.
शेतकऱ्यांकडून अतिरिक्त ९४५ क्विंटल धान घेऊनही साठ्यात कमतरता आढळणे हे खरेदी प्रक्रियेत मोठ्या घोटाळ्याचे संकेत देते. सूत्रांनुसार, अतिरिक्त धानाचा वापर गैरमार्गाने झाला असावा किंवा त्याची चुकीची नोंद ठेवली गेली असावी. ८१२ जास्त बारदाने आढळणे आणि वजनातील तफावत यामुळे संस्थेच्या व्यवस्थापनावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान आणि शासनाची दिशाभूल झाल्याचा आरोप आहे.
प्रादेशिक व्यवस्थापक एस.एस. सांबोरे यांनी संस्थेला दोन दिवसांत खुलासा सादर करण्याचे निर्देश दिले आहेत. खुलासा समाधानकारक नसल्यास कायदेशीर कारवाई आणि २५ लाखांहून अधिक रकमेची वसुली प्रस्तावित आहे. संस्थेने संयुक्त पुनर्तपासणीची मागणी करणे अपेक्षित आहे, परंतु अतिरिक्त धानाच्या मुद्द्यामुळे प्रकरण अधिक जटिल झाले आहे.
गोठणगाव परिसरातील शेतकऱ्यांमध्ये संताप आणि अस्वस्थता पसरली आहे. “आमच्याकडून अतिरिक्त धान घेतले, मग ते कुठे गेले?” असा सवाल शेतकरी उपस्थित करत आहेत. स्थानिकांनी तपास प्रक्रिया पारदर्शकपणे होऊन दोषींवर कठोर कारवाईची मागणी केली आहे.
महामंडळाने प्रकरणाची प्रत सहाय्यक निबंधक, कुरखेडा; जिल्हाधिकारी, गडचिरोली; आणि व्यवस्थापकीय संचालक, नाशिक यांना पाठवली आहे. अतिरिक्त धानाच्या हिशेबासह पुढील तपास या प्रकरणाचा खुलासा करेल. शेतकऱ्यांचा विश्वास आणि शासनाचे हित टिकवण्यासाठी पारदर्शक कारवाई गरजेची आहे.
About The Author
