नक्षलवाद्यांचा शांती प्रस्ताव: केंद्रीय समिती सदस्य अभय उर्फ सोनू भूपतीच्या पत्रावरून चर्चा
गडचिरोली, ३ एप्रिल : छत्तीसगडमध्ये नक्षलवाद्यांनी सरकारला शांती प्रस्ताव पाठवल्याची बातमी सध्या चर्चेत आहे. हा प्रस्तावनक्षलवाद्यांच्या केंद्रीय समितीचा सदस्य अभय उर्फ सोनू भूपती याच्या नावाने जारी झालेल्या पत्राद्वारे समोर आला आहे. या पत्रातनक्षलवाद्यांनी हिंसाचाराचा मार्ग सोडून शांततेच्या दिशेने जाण्याची तयारी दर्शवली असून, सरकारकडे काही मागण्या आणि अटीठेवल्या आहेत. या घटनेने राजकीय आणि सामाजिक वर्तुळात मोठी खळबळ उडाली आहे.
अभय उर्फ सोनू भूपती याच्या नावाने जारी झालेल्या या पत्रात नक्षलवाद्यांनी सरकारला उद्देशून म्हटले आहे की, ते हिंसाचार थांबवूनमुख्य प्रवाहात सामील होण्यास तयार आहेत. त्यांनी सुरक्षा दलांच्या सध्याच्या आक्रमक कारवायांना तात्पुरते थांबवण्याची मागणीकेली आहे, जेणेकरून शांती चर्चेसाठी अनुकूल वातावरण निर्माण होईल. याशिवाय, त्यांनी आपल्या कार्यकर्त्यांसाठी पुनर्वसनयोजना, सुरक्षा हमी आणि जंगलातील जमिनी व संसाधनांवर आदिवासींच्या हक्कांचे संरक्षण यासारख्या अटी ठेवल्या आहेत. यापत्रातून नक्षलवाद्यांनी आपली भूमिका स्पष्ट करण्याचा प्रयत्न केला असून, सरकारकडून सकारात्मक प्रतिसादाची अपेक्षा व्यक्तकेली आहे.
या प्रस्तावावर छत्तीसगडचे उपमुख्यमंत्री विजय शर्मा यांनी आपली भूमिका मांडली आहे. त्यांनी म्हटले की, सरकार शांतीसाठीअर्थपूर्ण चर्चेसाठी तयार आहे, परंतु नक्षलवाद्यांनी ठेवलेल्या अटी मान्य करण्यास राज्य सरकार बांधील नाही. “नक्षलवाद्यांनी हिंसासोडून शस्त्रे खाली ठेवली आणि मुख्य प्रवाहात येण्याची खरी इच्छा दर्शवली, तरच चर्चेला अर्थ राहील,” असे शर्मा यांनी स्पष्ट केले. त्यांनी हेही नमूद केले की, नक्षलवादाविरुद्ध सरकारचे ‘झीरो टॉलरन्स’ धोरण कायम राहील आणि कोणत्याही परिस्थितीत हिंसाचारसहन केला जाणार नाही.
गेल्या काही महिन्यांपासून छत्तीसगड आणि लगतच्या राज्यांमध्ये सुरक्षा दलांनी नक्षलवाद्यांविरुद्ध जोरदार कारवाया केल्या आहेत. या कारवायांमध्ये अनेक वरिष्ठ नक्षलवादी नेते मारले गेले असून, त्यांचे अनेक ठिकाणे उद्ध्वस्त झाले आहेत. केंद्रीय गृहमंत्री अमितशहा यांनी २०२६ पर्यंत नक्षलवाद संपवण्याचे उद्दिष्ट जाहीर केले आहे. या पार्श्वभूमीवर, अभय उर्फ सोनू भूपती याच्या नावानेआलेला हा प्रस्ताव नक्षलवाद्यांवरील वाढत्या दबावाचा परिणाम असल्याचे मानले जात आहे. काही तज्ज्ञांचे मत आहे की, हा प्रस्तावत्यांच्या कमकुवत स्थितीचे द्योतक असू शकतो, तर काहींना वाटते की, हा केवळ वेळकाढूपणाचा डाव असू शकतो.
अभय उर्फ सोनू भूपती हा नक्षलवाद्यांच्या केंद्रीय समितीचा एक महत्त्वाचा सदस्य मानला जातो. तो नक्षल चळवळीतील एकप्रभावशाली नेता असून, त्याच्यावर अनेक गंभीर गुन्ह्यांचे आरोप आहेत. त्याच्या नेतृत्वाखाली अनेक हिंसक कारवाया घडल्याअसल्याचे सांगितले जाते. या पत्राद्वारे त्याने शांती प्रस्ताव मांडल्याने नक्षलवाद्यांच्या अंतर्गत धोरणात बदल होत असल्याची शक्यतावर्तवली जात आहे.
या प्रस्तावानंतर स्थानिक जनतेमध्ये संमिश्र भावना दिसून येत आहेत. काहींच्या मते, यामुळे जंगलातील हिंसाचार थांबून शांतताप्रस्थापित होईल, तर काहींना शंका आहे की, नक्षलवादी पुन्हा हिंसाचाराकडे वळू शकतात. विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की, हाप्रस्ताव ऐतिहासिक ठरू शकतो, परंतु त्याची यशस्विता सरकार आणि नक्षलवादी यांच्यातील परस्पर विश्वासावर अवलंबून आहे. “नक्षलवाद्यांनी शस्त्रे खाली ठेवली आणि सरकारने चर्चेसाठी पुढाकार घेतला, तरच हा प्रस्ताव प्रत्यक्षात येऊ शकेल,” असे एकातज्ज्ञाने नमूद केले.
अभय उर्फ सोनू भूपती याच्या नावाने जारी झालेल्या या पत्रामुळे नक्षलवादाच्या समस्येवर नव्याने प्रकाश पडला आहे. सरकार आणिनक्षलवादी यांच्यात प्रत्यक्ष चर्चा कधी सुरू होईल आणि त्यातून काय निष्पन्न होईल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल. सध्या सरकारनेआपली कठोर भूमिका कायम ठेवली असून, नक्षलवाद्यांकडून पुढील पावलाची प्रतीक्षा आहे. सुरक्षा दलांना सतर्क राहण्याचे आणिशांतता भंग होणार नाही याची खबरदारी घेण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.
हा शांती प्रस्ताव नक्षलवादाच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा टप्पा ठरू शकतो. तो खरोखरच शांतता आणेल की केवळ एकराजकीय खेळ ठरेल, हे येणारा काळच ठरवेल. सध्या या घटनाक्रमावर देशाचे लक्ष लागले आहे.
About The Author
