दक्षिण गडचिरोलीत अवकाळी पावसाचा कहर: शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान
गडचिरोली, ७ एप्रिल – दक्षिण गडचिरोलीतील छत्तीसगडच्या सीमेलगत असलेल्या भागात आज सायंकाळच्या वेळी अवकाळीपावसाने वादळी वाऱ्यासह जोरदार हजेरी लावली. विशेषतः सोमनपल्ली आणि आसपासच्या परिसरात हा पाऊस जोमानेकोसळला, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागले आहे. या अनपेक्षित पावसामुळे शेतातील उभी पिकेआणि शेतकऱ्यांच्या मेहनतीवर पाणी फिरले आहे.
सोमवारी सायंकाळी अचानक आलेल्या या पावसाने संपूर्ण सीमावर्ती भागात हाहाकार माजवला. छत्तीसगडच्या सीमेलगतअसलेल्या दक्षिण गडचिरोलीतील सोमनपल्ली परिसरात पाऊस आणि वादळी वाऱ्याचा जोर इतका होता की, शेतातील पिकेजमिनदोस्त झाली. या भागात प्रामुख्याने धान, तूर, सोयाबीन आणि काही प्रमाणात भाजीपाल्याची शेती केली जाते. मात्र, याअवकाळी पावसामुळे काढणीला आलेली पिके उद्ध्वस्त झाली, तर काही ठिकाणी पाणी साचल्याने शेतकऱ्यांचे हातातोंडाशीआलेले उत्पन्न धोक्यात आले आहे.
स्थानिक शेतकरी यांनी सांगितले, “आम्ही कष्टाने पिके वाढवली, पण हा पाऊस सगळं काही घेऊन गेला. वादळी वाऱ्यामुळे धानाचेकणसं जमिनीवर पडले आहेत, तर सोयाबीनच्या शेंगा भिजून खराब झाल्या आहेत. आता काय करायचं हेच कळत नाही.” अनेकशेतकऱ्यांनी या पावसामुळे त्यांचे संपूर्ण वर्षभराचे नियोजन कोलमडल्याची खंत व्यक्त केली.
या अवकाळी पावसाचा सर्वाधिक फटका रब्बी हंगामातील पिकांना बसला आहे. सोमनपल्ली आणि आसपासच्या गावांमध्येशेतकऱ्यांनी गहू, हरभरा आणि तूर यांसारख्या पिकांची लागवड केली होती. परंतु, जोरदार पाऊस आणि वादळामुळे ही पिके आडवीझाली असून, काही ठिकाणी पाण्याचा निचरा न झाल्याने पिके कुजण्याची भीती आहे. याशिवाय, भाजीपाला पिकांचेही मोठेनुकसान झाले आहे, ज्यामुळे स्थानिक बाजारपेठेत भाज्यांचा पुरवठा कमी होण्याची शक्यता आहे.
हवामान खात्याने यापूर्वीच महाराष्ट्राच्या काही भागांत अवकाळी पावसाची शक्यता वर्तवली होती. गडचिरोली जिल्हा, जोछत्तीसगडच्या सीमेला लागून आहे, तिथेही अचानक हवामानात बदल झाल्याचे दिसून आले. सायंकाळी ५ वाजण्याच्या सुमारासढगाळ वातावरणाने जोर धरला आणि काही वेळातच मुसळधार पाऊस सुरू झाला. या पावसासोबत वादळी वारेही आल्यानेपरिस्थिती आणखीनच बिकट झाली.
या नैसर्गिक संकटानंतर स्थानिक प्रशासनाकडून अद्याप नुकसानीचा आढावा घेण्यास सुरुवात झालेली नाही. शेतकऱ्यांनी तातडीनेपंचनामे करून नुकसानभरपाई देण्याची मागणी केली आहे. “आम्हाला सरकारकडून तात्काळ मदत हवी. नाहीतर आमच्यावरकर्जाचा बोजा आणखी वाढेल,” असे एका शेतकऱ्याने सांगितले. गडचिरोली जिल्ह्यातील बहुतांश शेतकरी अल्पभूधारक असून, त्यांच्यासाठी हे नुकसान मोठा आर्थिक फटका ठरू शकते.
हवामान खात्याच्या अंदाजानुसार, पुढील काही दिवसांतही गडचिरोली जिल्ह्यात पावसाची शक्यता कायम आहे. त्यामुळेशेतकऱ्यांनी आपली पिके वाचवण्यासाठी तातडीने उपाययोजना कराव्यात, असे आवाहन स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांनी केले आहे. दरम्यान, या अवकाळी पावसाने शेतकऱ्यांच्या चिंतेत भर घातली असून, सरकार आणि प्रशासनाकडून तात्काळ मदत मिळण्याचीअपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
या संकटामुळे दक्षिण गडचिरोलीतील शेतकरी पुन्हा एकदा नैसर्गिक आपत्तीच्या चक्रात सापडला आहे. आता प्रशासन आणिसरकार या शेतकऱ्यांच्या पाठीशी कितपत उभे राहते, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.
About The Author
