हिवतापमुक्त गडचिरोलीसाठी व्यापक जनजागृती मोहीम; प्रतिबंधात्मक उपायांना गती देण्याचे जिल्हाधिकारी अविश्यांत पंडा यांचे निर्देश
गडचिरोली, ९ एप्रिल : जिल्ह्यात हिवताप (मलेरिया) आजाराचा वाढता प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी प्रभावी प्रतिबंधात्मक आणिनियंत्रणात्मक उपाययोजनांसह व्यापक जनजागृती मोहीम राबविण्याचे निर्देश जिल्हाधिकारी अविश्यांत पंडा यांनी आज दिले. जिल्हाधिकारी कार्यालयात आयोजित हिवताप प्रतिबंध अंमलबजावणी समितीच्या आढावा बैठकीत ते बोलत होते. या बैठकीलाजिल्हा आरोग्य अधिकारी डॉ. प्रताप शिंदे, जिल्हा शल्य चिकित्सक डॉ. माधुरी किलनाके, जिल्हा हिवताप अधिकारी डॉ. पंकजहेमके यांच्यासह आरोग्य विभागाचे वरिष्ठ अधिकारी आणि संबंधित विभागांचे प्रतिनिधी उपस्थित होते.
हिवतापग्रस्त भागांवर विशेष लक्ष
जिल्हाधिकारी पंडा यांनी हिवतापाचा अधिक प्रादुर्भाव असलेल्या कोरची, भामरागड आणि तेलंगणा राज्याच्या सीमेलगतच्या दुर्गमभागांवर विशेष लक्ष केंद्रीत करण्याचे सांगितले. “या भागांत स्वच्छतेची जागरूकता, प्रतिबंधात्मक उपायांची माहिती आणिहिवतापाच्या लक्षणांबाबत शिक्षण आणि संवादाच्या माध्यमातून जनजागृती वाढवणे आवश्यक आहे. गावागावांत प्रभावी मोहिमाराबवून नागरिकांना सहभागी करून घ्यावे,” असे त्यांनी स्पष्ट केले. या मोहिमांद्वारे नागरिकांना डासांची उत्पत्ती रोखणे, मच्छरदाणीचा नियमित वापर करणे आणि लवकर निदानासाठी आरोग्य केंद्रांशी संपर्क साधण्याचे आवाहन करण्यात येणार आहे.
पावसाळ्यापूर्वीची तयारी तातडीने पूर्ण करा
पावसाळा हा हिवतापाचा प्रादुर्भाव वाढण्याचा काळ असल्याने, त्यापूर्वीच्या तयारीवर जिल्हाधिकाऱ्यांनी भर दिला. सर्व प्राथमिकआरोग्य केंद्रे, उपकेंद्रे आणि विशेषतः दुर्गम गावांमध्ये पुढील पाच महिन्यांसाठी रॅपिड डायग्नोस्टिक किट्स (आरडीके) आणिमलेरियावरील सर्व प्रकारची औषधे उपलब्ध करून देण्याचे निर्देश त्यांनी दिले. “ज्या उपकेंद्रांमध्ये वार्षिक परजीवी प्रमाण ५ पेक्षाजास्त आहे, तिथे मोठ्या प्रमाणात तपासण्या करून रुग्णांचे लवकर निदान आणि उपचार करावेत,” असे त्यांनी सांगितले. याशिवाय, औषधांचा पुरेसा साठा आणि तपासणी उपकरणे गाव पातळीवर पोहोचतील याची खबरदारी घेण्यावरही भर देण्यातआला.
डास नियंत्रणासाठी एकत्रित प्रयत्न
हिवताप हा डासांमुळे पसरणारा आजार असल्याने, डासांचे नियंत्रण हा या मोहिमेचा मुख्य आधारस्तंभ आहे. जिल्हाधिकाऱ्यांनी लार्वानियंत्रणासाठी जाळ्यांचे वाटप, पाण्याच्या डबक्यांमध्ये गप्पी मासे सोडणे, नागरिकांना मच्छरदाणीचा नियमित वापर करण्यासप्रोत्साहन देणे आणि एकत्रित कीटकनाशक उपक्रम राबविण्याच्या सूचना दिल्या. “डासांची उत्पत्ती रोखण्यासाठी गावकऱ्यांनीस्वच्छता राखणे आणि प्रशासनाने त्यांना आवश्यक साधने उपलब्ध करून देणे गरजेचे आहे,” असे पंडा यांनी नमूद केले.
आरोग्य कर्मचाऱ्यांचे सक्षमीकरण
या उपाययोजनांची प्रभावी अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्यासाठी प्राथमिक आरोग्य केंद्रांतील वैद्यकीय अधिकारी आणि आरोग्यकर्मचाऱ्यांचे सक्षमीकरण करण्यावर भर देण्यात आला. “कर्मचाऱ्यांना आवश्यक प्रशिक्षण देऊन त्यांच्याकडून वेळेवर प्रतिबंधात्मकउपायांची अंमलबजावणी करून घ्यावी,” असे जिल्हाधिकाऱ्यांनी सांगितले. यामुळे गाव पातळीवर हिवताप नियंत्रणाचे प्रयत्न अधिकगतीमान होतील.
हिवतापाची आकडेवारी आणि आव्हाने
जिल्हा हिवताप अधिकारी डॉ. पंकज हेमके यांनी बैठकीत हिवतापाच्या स्थितीचा आढावा सादर केला. त्यांनी दिलेल्यामाहितीनुसार, २०२२ मध्ये ९,२०५, २०२३ मध्ये ५,८६६ आणि २०२४ मध्ये ६,६९८ रुग्ण हिवतापग्रस्त आढळले. मागील तीन वर्षांच्यासरासरीनुसार दरवर्षी सुमारे ७,२५५ रुग्ण बाधित होतात. तालुकानिहाय आकडेवारीनुसार भामरागड (३,६९५), धानोरा (१,१९२), एटापल्ली (८१६), अहेरी (३९९), कोरची (३३२) हे तालुके सर्वाधिक प्रभावित आहेत, तर वडसा (३) आणि आरमोरी (४०) येथेरुग्णसंख्या तुलनेने कमी आहे. या आकडेवारीवरून हिवतापाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी तातडीने ठोस पावले उचलण्याची गरजअसल्याचे स्पष्ट होते.
हिवतापमुक्त जिल्ह्याचे स्वप्न
जिल्हाधिकारी अविश्यांत पंडा यांनी या बैठकीत हिवतापमुक्त गडचिरोलीचे स्वप्न प्रत्यक्षात आणण्यासाठी सर्वांनी एकत्रित प्रयत्नकरण्याचे आवाहन केले. “जनजागृती, वेळेवर निदान आणि प्रभावी उपाययोजनांमुळे हिवतापावर नियंत्रण मिळवता येईल. यासाठीप्रशासन आणि नागरिक यांचा सक्रिय सहभाग महत्त्वाचा आहे,” असे त्यांनी ठामपणे सांगितले. या मोहिमेला यशस्वी करण्यासाठीआरोग्य विभागासह सर्व संबंधित यंत्रणांनी समन्वयाने काम करण्याचे निर्देशही त्यांनी दिले.
हिवतापाविरुद्धच्या या लढाईत गडचिरोली जिल्हा प्रशासनाने घेतलेली आक्रमक पावले आणि जनजागृतीवर दिलेला भर निश्चितचकौतुकास्पद आहे. आता ही मोहीम प्रत्यक्षात किती प्रभावी ठरते, हे येत्या काही महिन्यांत स्पष्ट होईल.
About The Author
