गडचिरोलीत हत्तींचा तांडव : तीन महिलांवर हल्ला, शेतपिकांची नासधूस; गावकऱ्यांमध्ये दहशत

गडचिरोली, 26 एप्रिल : गडचिरोली वनपरिक्षेत्रात मागील काही दिवसांपासून रानटी हत्तींचा मुक्त संचार सुरू असून, आज सकाळी कृपाळा गावात घडलेल्या एका भयंकर घटनेने परिसरात खळबळ उडाली आहे. १8 हत्तींच्या कळपाने गावाजवळील नदीकिनारी कपडे धुण्यासाठी गेलेल्या महिलांवर अचानक हल्ला चढवला, ज्यात तीन महिला गंभीर जखमी झाल्या. यातील एका महिलेला जीवघेण्या दुखापतीमुळे तातडीने नागपूरला हलवण्यात आले आहे. याशिवाय, हत्तींनी वाकडी, म्हसली आणि हिरापूर गावांतील शेतपिकांचेही प्रचंड नुकसान केले आहे. या घटनेमुळे संतप्त गावकऱ्यांनी प्रशासनाकडे तातडीने हत्तींचा बंदोबस्त करण्याची मागणी केली आहे.
कृपाळा येथील थरारक घटना
आज सकाळी साडेदहा वाजण्याच्या सुमारास कृपाळा गावातील 10-12 महिला नेहमीप्रमाणे गावालगतच्या नदीवर कपडे धुण्यासाठी गेल्या होत्या. याचवेळी जवळपास 18 रानटी हत्तींचा कळप अचानक तिथे पोहोचला. या कळपातील काही हत्तींनी महिलांवर हल्ला चढवला. सुशीला टेमसू मेश्राम (वय अंदाजे 45) यांना एका हत्तीने जोरदार धडक दिल्याने त्यांना गंभीर दुखापत झाली. त्यांना मुका मार लागल्याने त्या बेहोश झाल्या. त्यांना तातडीने नागपूर येथील रुग्णालयात हलवण्यात आले असून, त्यांची प्रकृती चिंताजनक आहे. याशिवाय, योगीता उमाजी मेश्राम आणि पुष्पा निराजी वरखडे या दोन महिलांनाही हत्तींच्या हल्ल्यात दुखापती झाल्या. त्यांच्यावर गडचिरोली येथील जिल्हा सामान्य रुग्णालयात उपचार सुरू आहेत.
हत्तींचा धुमाकूळ : शेतपिकांचे नुकसान
मागील तीन-चार दिवसांपासून गडचिरोली तालुक्यातील वाकडी, म्हसली, कृपाळा आणि हिरापूर या गावांमध्ये रानटी हत्तींनी हाहाकार माजवला आहे. या कळपाने शेतकऱ्यांच्या पिकांची प्रचंड नासधूस केली आहे. वाकडी येथील माजी सरपंच चरणदास बोरकुटे यांच्या तीन एकर शेतातील उन्हाळी धानपिक पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाले. म्हसली येथील यशवंत झरकर यांच्या शेतातील शेड हत्तींनी पायाखाली तुडवले, तर हिरापूर येथील तीन ते चार शेतकऱ्यांच्या पिकांचेही मोठे नुकसान झाले. या नुकसानीमुळे शेतकरी हवालदिल झाले असून, त्यांच्यासमोर उदरनिर्वाहाचा प्रश्न निर्माण झाला आहे.
गावकऱ्यांमध्ये दहशत
हत्तींच्या या सततच्या हल्ल्यांमुळे गावकऱ्यांमध्ये प्रचंड दहशतीचे वातावरण आहे. नदीवर कपडे धुण्यासाठी जाणे, शेतात काम करण्यासाठी जाणे किंवा रात्री घराबाहेर पडणे यासारख्या दैनंदिन कामांनाही गावकरी घाबरत आहेत. विशेषत: कृपाळा येथील आजच्या हल्ल्याने गावकऱ्यांचा संताप आणि भीती आणखी वाढली आहे. स्थानिकांचे म्हणणे आहे की, वनविभागाने यापूर्वीच ठोस उपाययोजना केल्या असत्या, तर ही परिस्थिती टाळता आली असती.
प्रशासनाकडे तातडीच्या कारवाईची मागणी
या घटनेनंतर वाकडी येथील सामाजिक कार्यकर्ते आणि भाजपचे तालुका महामंत्री बंडू झाडे यांनी प्रशासनाला तातडीने पावले उचलण्याची मागणी केली आहे. “रानटी हत्तींचा बंदोबस्त करणे अत्यंत गरजेचे आहे. गावकऱ्यांचे जीव धोक्यात आहेत आणि शेतकऱ्यांचे प्रचंड नुकसान झाले आहे. वनविभागाने तात्काळ हत्तींना जंगलात हुसकावून लावावे आणि नुकसानग्रस्तांना योग्य भरपाई द्यावी,” असे बंडू झाडे यांनी सांगितले. स्थानिकांनी वनविभागाच्या निष्क्रियतेवरही तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे.
वनविभागाची भूमिका
वनविभागाच्या अधिकाऱ्यांनी या घटनेची दखल घेतली असून, हत्तींच्या कळपाला जंगलात परत हुसकावण्यासाठी प्रयत्न सुरू असल्याचे सांगितले आहे. मात्र, स्थानिकांचा आरोप आहे की, वनविभागाचे हे प्रयत्न पुरेसे प्रभावी नाहीत. गेल्या काही वर्षांपासून गडचिरोली परिसरात हत्तींच्या हल्ल्यांच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे, परंतु यावर कायमस्वरूपी उपाययोजना झालेली नाही.
गडचिरोलीतील या घटनेने पुन्हा एकदा रानटी हत्ती आणि मानव यांच्यातील संघर्षाचा प्रश्न ऐरणीवर आणला आहे. शेतकऱ्यांचे नुकसान, गावकऱ्यांची दहशत आणि प्रशासनाची उदासीनता यामुळे परिस्थिती आणखी चिघळण्याची भीती आहे. स्थानिकांनी हत्तींच्या हल्ल्यांपासून संरक्षणासाठी तातडीच्या उपाययोजनांसह दीर्घकालीन उपायांची मागणी केली आहे. प्रशासन आणि वनविभाग या संकटावर किती तातडीने आणि प्रभावीपणे कारवाई करतात, याकडे आता सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
“या घटनेने गडचिरोलीसह संपूर्ण राज्यात खळबळ उडाली असून, रानटी हत्तींच्या समस्येवर कायमस्वरूपी तोडगा काढण्याची गरज अधोरेखित झाली आहे.”